ความแตกต่างของสิทธิคนที่มีใบเขียว (Green card) กับ American citizen

มีหลายคนถามมาว่า มันต่างกันยังไง ระหว่างมีใบเขียวและการโอนสัญชาติเป็นอเมริกันซิติเซ่น จริงๆ เมืองไทยไม่ใช่คอมมิวนิสต์ คนไทยเราหากมีใบเขียว เราสามารถมีสองสัญชาติหรือ Dual citizenship ได้ค่ะ แต่ความแตกต่างของการเป็นผู้ถือครองใบเขียวและการเป็นพลเมืองอเมริกันมันต่างกัน ขอบอกเล่าเป็นเว่อร์ชั่นย่อ และเพื่อให้เห็นภาพชัดเจน จะใช้คำที่ค่อนข้าวรวบรัด คนที่ถือครองใบเขียวมีสิทธิเกือบเท่าเทียมกับซิติเซ่นประมาณ 70% (อันนี้คิดๆ ตีเป็นเปอร์เซ็นต์ให้พอเห็นภาพ) คือ


1. ใบเขียวนั้น ออกนอกประเทศได้ไม่เกิน 6 เดือน ถ้าอยู่เกิน 6 เดือนแต่ไม่เกิน 1 ปี ต้องขอ re-admission เข้าประเทศใหม่ อยู่เกิน 1 ปี จะถูกถอดสิทธิ์การถือครองใบเขียว สำหรับซิติเซ่น ไม่โดนถอดแต่จะโดนปรับที่อยู่เกินแทนตามกฏหมายคนเข้าเมืองประเทศนั้นหากอยู่เกินกำหนด (ใน กรณีที่กลับเมืองไทยโดยไม่ขอวีซ่า อยู่ได้สามสิบวัน จะอยู่เกินต้องแจ้งความจำนงและเสียค่าธรรมเนียมไว้ล่วงหน้า ไม่งั้นจะโดนปรับตอนขาออก แต่จะไม่โดนริบรอนสิทธิในการเป็นพลเมืองอเมริกัน)
2. ใบเขียวนั้นขอ General services อย่างพวก Welfare; foodstamp, cashaid ไม่ได้ เพราะหากมีคน sponsor มาอย่างพ่อแม่ หรือคู่แต่งงาน หรือ employer แต่จะมีข้อยกเว้นสำหรับใบเขียวที่ได้มาแบบพิเศษ นั่นคือ ใบเขียวของ refugee หรือกลุ่มคนอพยพ และ ใบเขียวที่ได้มาเพราะเป็นเหยื่อค้ามนุษย์หรือที่เรียกว่า human trafficking victims สองกลุ่มนี้จะได้รับการยกเว้นเป็นพิเศษ ให้ขอเงิน welfare และ general services เฉกเช่นพลเมืองอเมริกันได้ เพราะรัฐบาลกลางสหรัฐให้ความดูและคุ้มครอง
3. ใบเขียวมิสิทธิในการทำงาน เดินทางเข้าออกประเทศได้อย่างอิสระ (โดยทำตามเงือนไขของข้อ 1) มีสิทธิเรียนเท่ากับอเมริกันซิติเซ่น แต่ไม่สามารถขอทุนได้ทุกทุน ส่วนมากทุนหรือ grant จะให้สิทธิกับซิติเซ่น
4. SSI เงินประกันสังคมสูงอายุ คุณขอได้เหมือนซิติเซ่น หากทำงาน 10  ควาเต้อร์ SDI หรือเงินประกันสังคมสำหรับผู้ที่ได้รับบาดเจ็บในงาน และประกันสังคมของคนตกงานจาก EDD (employment development department)  ใบเขียวก็ขอได้หากคุณทำงานประจำเพราะทุกเช็คของคนทำงานในระบบ มีหักเผื่อพวกนี้ไว้อยู่แล้ว
5. American citizen have a right to vote กล่าวคือ สิทธิการลงทะเบียนเลือกตั้ง มีไว้ให้อเมริกันซิติเซ๋นเท่านั้น
6. หากใบเขียวทำผิดร้ายแรง จะโดนริบใบเขียวและเนรเทศเฉกเช่นเดียวกับซิติเซ่นที่ได้รับการโอนสัญชาติ ก็มีสิทธิที่จะถูกถอดซิติเซ่นและส่งตัวกลับบ้านเช่นกัน ยกเว้น ซิเซ่นที่เป็นอเมริกันโดยกำเนิด ไม่มีประเทศอื่นให้กลับและใบเขียวที่ได้รับการยกเว้นที่จะไม่โดนเนรเทศในกรณีที่ give up loyalty to your country เป็นที่เรียบร้อยแล้ว อย่างเช่น refugee หรือคนอพยพที่หนีสงครามสมัยก่อน เช่น คนลาวอพยพ หรือ คนอพยพในกรณีอื่นๆ
7. คนที่มีใบเขียวไม่สามารถทำงานในองค์กรของรัฐบาลกลาง หรือในชั้นของ federal ได้ ยกเว้น Army ที่ตอนนี้เปิดรับทหารที่มีใบเขียวสิบปีสมัครเป็นทนายได้ในบางสังกัด แต่ในองค์กรค์ภาครัฐในชั้น federal แล้ว คุณต้องเป็น American citizen เท่านั้น แต่ใบเขียวจะสามารถทำงานในองค์กรรัฐบาลในชั้นของ State ลงไปจนถึง district ได้
8. การยื่นขอใบเขียวใหญ่ญาติใกล้ชิด อย่างเช่น ภรรยา ลูก หรือพ่อแม่ สำหรับซิติเซ่นนั้นไวกว่ามาก ที่สำคัญคือ หากลูกที่เขาขอใบเขียวให้อายุไม่เกิน 18 ปี ลูกจะได้อเมริกันซิติเซ่นตาม ส่วนใบเขียว รอนานมากค่ะ นานจนลืม